BEBEK MASAJI: Sihirli dokunuşları ihmal etmeyin!

Masaj, bebeklerde dokunma duyularını uyarıyor. Bunun da hem fiziksel hem de zihinsel gelişime katkıları çok büyük. Masajın kolik sancılarını da hafiflettiğini belirten IAIM Uluslararası Bebek Masajı Sertifikalı Ebe Hürcan Çit, bebek masajı hakkında en çok merak edilen soruları yanıtladı.

• Bebek masajının faydaları nelerdir, öncelikle bundan bahseder misiniz?

Bebeklere masaj yapmanın yararları bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bebeklere düzenli masaj yapmak, onların daha sağlıklı ve huzurlu olmasını sağlar. Masajın duygusal, bedensel, hormonsal faydalarının yanı sıra, bazı rahatsızlıklara da iyi geldiği bilinir. Bebek masajı; * Anne ve bebek arasındaki bağlanmayı sağlar ve güvenli bağlanmayı teşvik eder, * Bebeğin, ebeveyni ile kaliteli zaman geçirmesini sağlar, bebek kendisine ilgi gösterildiğini ve saygı duyulduğunu hisseder, * Bebeğin konuşma öncesi iletişim becerilerini geliştirir, öğrenme kabiliyetini arttırır; bebeği taklit etmeye teşvik eder. * Bebeğin bağışıklık sistemi güçlenmesini destekler, solunum ve dolaşım sisteminin düzene girmesini, sindirim ve boşaltım sistemi uyarmayı sağlar. * Motor becerilerinin gelişmesine yardımcı olur, * Kolik, kabızlık, gaz sancısı, büyüme ağrıları, fizyolojik veya psikolojik gerginlikler ve diş çıkarma ağrısı gibi rahatsızlıklarda iyileştiricidir, * Gergin kasları rahatlatır, sakinleştirir, uyku kalitesinin artmasını ve bebeğin daha uzun uyku uyumasını sağlar. * Stres hormonlarının daha az salınmasını sağlar, böylece anti-stres hormonlarının salınımını arttırır. * Bebekte büyüme hormonlarının salınımını arttırır. * Masaj sadece bebek için değil, bebeğe masaj yapan ebeveyn için de çok faydalıdır. Pozitif dokunuşlar; saygı ve sevgi duygularını besler, empatinin artmasını sağlar.

• Bebek masajının önemi nedir?

Masajı sadece anne ile sınırlandırmamak gerekir. Babalar da bebeklerine masaj yapabilirler. Masaj, bebek ve ebeveyn ilişkisini güçlendirir, iletişimi arttırır. Bebeğine masaj yapan ebeveynin bebek bakımı konusunda özgüveni artar. Masaj, anne ve babanın bebeğini daha iyi anlamasına, bebeğin sinyallerini okumasına olanak sağlar. Anne-baba bebeğini nasıl sakinleştireceğini artık öğrenmiş ve bu süreçte sadece bebeğine odaklanmış olur. Bir anne ya da baba bebeğine sevgiyle dokunduğunda sadece bebekte mutluluk hormonu salgılanmaz, bu hormon aynı zamanda kendisinde de salınır. Bu sayede bebek daha az stres yaşar. Özellikle lohusalık döneminde bebeğe masaj yapmak, annenin de bu dönemi daha huzurlu geçirmesini sağlar ve süt üreten hormonların salınımı artırır.

Yenidoğan bakımında kendilerini hep ikinci planda hisseden babalar ise bebeklerine masaj yaparak bu anları kendileri için fırsata dönüştürebilirler. Masaj sayesinde bebekleriyle aralarındaki iletişim daha güçlü olur, bebekle daha uzun ve kaliteli zaman geçirirler. Çiftlerin anne babalar için düzenlenen bebek masajı eğitimine gitmeleri, aynı zamanda diğer ailelerle paylaşımda bulunmalarını ve sosyalleşmelerini sağlar.

• Bebek masajına ne zaman başlanmalı?

Aslında masaja başlama zamanı bebeğe ve aileye göre değişir. Şöyle ki, doğum sonrası ilk 10 gün içinde bebeğin göbeğinin düşmesi beklenir. Göbek bağı düşmemiş olan bebeklerin ebeveynleri bebeğe masaj yolu ile dokunmaktan korkabiliyor. İlk günlerde bebeğin cildi de çok hassas oluyor. Bu sebeple bir süre beklemek gerekebiliyor, ama bu süre herkes için farklıdır. Masaja başlanırken annenin iyileşme süreci ve bebeğin adaptasyonu da dikkate alınmalıdır. Ayrıca yeni doğan bebeklerde kalça çıkıklığı fark edilemeyebileceği için bebeğe hassas dokunuşlar yapılmalıdır. Dokunma duyusu, henüz anne karnındayken var olan bir duyumuzdur ve dokunulmak doğumdan sonra bebeklerin en önemli ihtiyacıdır. Dolayısıyla bebeğin doğar doğmaz annesi ve babası ile ten tene temas yapması çok önemlidir, bu, daha sonraki süreci de pozitif etkiler. Bebeğe masaja başlayana kadar geçen sürede besleyici dokunuşlarda bulunmak ve daha sonra masajla bu teması bağdaştırmak sağlanabilir. Bebek masajında en önemli nokta başlangıçtır. Masaja başlamadan önce rahatlatıcı bir müzik açması ve masaj yapan kişinin bebeğini kucağına alıp derin nefes ve gevşeme egzersizi yapması her iki tarafın da rahatlamasını sağlayacaktır. Eğer bebek, masaj yapılmaması gereken bir durumda ise sadece bu gevşeme ritüelini yapmak bile hem bebeğe hem de ebeveyne iyi gelecektir.

Bebek masajı için en uygun zaman

Masaj zamanı, tamamen ebeveynin tercihine ve bebeğin uyum gösterdiği saate göre değişir; sabah uyandıktan sonraki ilk saatler, gün ortası güneşli bir saat, banyo sonrası veya uykudan hemen önce... Eğer bebek o an masajdan hoşlanmamışsa zaten bunu ebeveynine anlatmaya çalışacaktır. Önemli olan nokta, masajın beslendikten hemen sonra yapılmamasıdır. Beslenmeden 1-1.5 saat sonrası masaj için ideal olabilir. Masaj aslında her gün yapılabilir, ama anne-babalar her gün yapmalıyım diye kendilerini şartlamamalıdır. Çünkü, bazen ortam bazen zaman uygun olmayabiliyor. Yapılabilecek en kısa sürede yapmak yeterlidir. Bebekler rutinleri çabuk öğrenirler. Eğer masaj anlarında bazı şeyler hep aynı olursa örneğin; masaj saati, müzik, atmosfer, masaja başlarken kurulan cümleler vb bebek de masaj yapılacağını fark eder ve bunu anladığı an pozitif tepkiler vermeye başlayabilir.

• Bebek masajı için gerekenler neler?

* Öncelikle hem ebeveyn hem de bebek masaja hazır olmalıdır.

* Ortam sıcaklığı bebeğin çıplakken üşümeyeceği bir ısıda olmalıdır. Yaklaşık 24 derecede bebekler çıplakken üşümezler.

* Mümkünse ortamda diğer ebeveyn dışında kimse olmamalıdır.

* Bebeğin yatırılacağı zemine temiz ve rahat edebileceği yumuşak bir örtü (havlu, pike vs) serilmelidir.

* Bebeğin düşmemesi için etrafına yükseklik yapabilecek kadar bir battaniye katlanıp konabilir veya masaj alanı yastıklarla çevrilerek korunaklı bir yuva haline getirilebilir, böylelikle bebek kendini daha güvende hisseder.

* Bebeğin altı temiz ve karnı tok olmalıdır. Bebeğin yeni beslenmiş olmamasına dikkat edilmelidir.

* Yumuşak bir müzik seçilmeli ve mümkünse her masaj seansında aynı müzik ile masaj yapılmalıdır.

* Bebekle göz teması kurulmalı, ona gülümsemeli ve ara sıra sevgi sözcükleri söylenmelidir.

* Masaj yapılırken parmaklarda yüzük olmamasına ve tırnakların uzun olmamasına dikkat edilmelidir.

* Masaja başlarken bebe yağı avuç içine alınmalı, eller birbirine sürterek ısıtılmalı ve bebeğe sıcak ellerle dokunulmalıdır.

* Bebek ağlıyorsa ve huzursuzsa, masaja başlanmamalı ve devam edilmemelidir.

• Kolik masajı için önerileriniz var mı?

Eğer ebeveynin imkanı varsa hem genel bebek masajını hem de kolik masajını bir uzman eşliğinde öğrenmelidir. Böylece hangi hareketleri nasıl yapması gerektiğini ve masaj yaparken nelere dikkat etmesi gerektiğini öğrenir.

• Hangi bölgelere masaj yapılmalı?

Genel vücut masajında; bacak ve ayaklar, karın bölgesi, göğüs bölgesi, kol ve el bölgeleri, sırt bölgesi ve yüz bölgesine yumuşak dokunuşlar ile masaj yapılmalıdır. Masajın etkili olabilmesi için parmakların ve avucun hareket yönü çok iyi bilinmelidir.

• Masaj yapılırken hangi ürün tercih edilmeli?

Kullanılacak ürün tercih edilirken bebeğin cilt tipi, alerjiler, maliyet, aile gelenekleri gibi birçok faktör göz önünde tutulmalıdır. Uluslararası Bebek Masajı Derneği, bebek masajı için yüksek kalitede (organik), soğuk sıkım ve esans içermeyen yağlar kullanılmasını önerir. Eğer kullanılan ürün sonrasında alerji şüphesi olursa mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. Kullanılan ürünün kokusuz olmasına dikkat edilmelidir, böylece ebeveyn ile bebek arasında koku duyumunu azaltmamış olur. Bebeğin anne veya babasının kokusunu tanıması, masaj sırasında kendini güvende hissetmesini sağlar.